Festeseddel 1796

Noen ganger kommer arkivskattene der en minst venter dem. Dette dokumentet dukket opp i en boks med eiendomspapirer under ordning av et skolearkiv.

Klikk på bildet for stor versjon. Du kan se baksiden her.

Jeg underskrevne Christian Jelstrup vedgaaer herved, at have fæstet, ligesom jeg hermed stæder og fæster til Sadelmager Ole Christophersen Haaseth, min ejende Grund, beliggende på Reeberbanen her i Byen, de derpaa staaende Huuse, har han af Madame Gaas kiøbt, og er ham selv tilhørende. Og som han nu til mig haver betalt udj første fæste 2 Rdr [riksdaler], skriver Toe Rigsdalere, saa maae han bemeldte Grund beboe sin livestiid, naar han til mig, ved et hvert Aars 28de September betaler den aarlige accorderede Grundleje med 2 Rdr. Skriver Toe Rigsdalere dansk Courant; I hvis Mangel er denne hans Fæste Seddel forbrudt.

Dets til Bekræftelse under min Haand og Signete

Trondhiem den 15de Augusti 1796

Jelstrupslekta stammar ifrå David Jakobsen Jelstrup (død 1703), som frå 1663 vart eigar av Levanger marknadsplass og Mo gard i Skogn, Nord-Trøndelag. David Jakobsen Jelstrup vart eigar av Mostadmarken jernverk i Malvik i 1675, same året som han fekk borgarskap i Trondheim. Christian Jelstrup (1740-1811) var oldeborn åt David. Han var fødd i Levanger, var son av Hans Jelstrup (1708-43) som eigde Levanger gard, og gift med Elisabeth Maria Kathenkamp (1740-1815). Christian Jelstrup var ein svært rik handelsmann. Han dreiv mellom anna med import-eksporthandel med Hamburg og Amsterdam. Det at Jelstrup har vorte kalla ”Byens Rottschild” seier noko om statusen han naut i samtida. Christian Jelstrup har til og med fått ei gate oppkalla etter seg i Trondheim!

Den fyrste reperbanen i Trondheim vart etablert på Kalvskinnet i 1637. På ei lokalhistorisk nettside står det korleis eigedomen omtala i dokumentet kom Jelstrup i hende: ”Kjøpmann Hans Hagerup fikk fornyet privilegiet for reperbanen på Kalvskinnet i 1737. Etter Hagerups død i 1753 overtok hans enke reperbanen som en del av boet, men overlot den så i 1776 til sin nevø, Christian Jelstrup. Familien Jelstrup har omkring 1780 overlatt driften av reperbanen på Kalvskindet til Hans J. Weibye, som bodde i Kongens gate 19, der Arbeiderforeningens gård ligger idag.”

Grunnen til at denne festesetelen hamna i arkivet åt Trondhjems borgerlige Realskole kan ein spore til Jelstrup sitt testament. I følgje Trondheim byleksikon, var ”Jelstrups grunn” ei rekkje grunneigedomar langs reperbanen på Kalvskinnet. Christian Jelstrup skreiv i sitt testamentet at desse eigedomane skulle bli overførde til Trondhjems borgerlige Realskole etter at ei rekkje spesifiserte ervingar var gådde til. Realskolen vart eigar av desse verdifulle eigedomane då den siste ervingen stupte i 1860.

Det er ikkje mykje informasjon å spore opp om Madame Gaas, men her kjem litt spekulativt om namnet Gaas si historie i Trondheim: Gaas er eit namn som opphavleg kjem frå Danmark (lavadel frå Fyn), og som kom til Trondheim i 1539 med Hans Gaas som var biskop i Trondheim i nesten 30 år. Her arbeida han ivrig for å gjennomføre reformasjonen i stiftet. Han gjorde òg ein stor innsats for å atterreise domkyrkja etter bybrannen i 1531, og for å modernisere den forsømte latinskulen (katedralskulen) i byen.